Nowe przepisy - przedawnienie roszczeń - co to jest, jak z niego korzystać, jakie są terminy?

9 lipca 2018 roku wchodzą w życie zmienione przepisy dotyczące przedawnienia roszczeń. Podstawowy termin 10 lat ulega skróceniu do 6 lat. Drugi, 3-letni termin, który dotyczy zwłaszcza roszczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, pozostaje bez zmian. Zmienia się jednak charakter samej instytucji przedawnienia.

Co to oznacza dla konsumentów? Postaramy się wyjaśnić.

Czym jest termin przedawnienia?

Kodeks cywilny w artykule 117 stanowi:

§ 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.

§ 2. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Upraszczając – po upływie przedawnienia, dług nadal istnieje. Jednak w razie skierowania pozwu o zapłatę, sąd na zgłoszony zarzut przedawnienia oddali powództwo. Tym samym taka wierzytelność nie będzie korzystała z ochrony sądowej.

Czy muszę zgłosić zarzut przedawnienia?

Dotąd zgłoszenie zarzutu (wskazanie sądowi, że wierzytelność uległa przedawnieniu) było konieczne. Sąd nie badał przedawnienia z urzędu (z własnej inicjatywy).

Od 9 lipca 2018 roku będzie funkcjonować przepis art. 117 § 2 z indeksem 1: „Po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.”

Oznacza to radykalną zmianę dotychczasowych zasad – sąd będzie badał fakt przedawnienia samodzielnie i oddalał roszczenia przedawnione. Nowelizacja przepisów nakazuje przedsiębiorcy wskazanie daty wymagalności roszczenia w pozwie, aby sąd mógł sprawdzić, czy roszczenie nie uległo przedawnieniu.

W wyjątkowych wypadkach sąd będzie mógł, po rozważeniu interesów stron, nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Sąd będzie musiał w takim wypadku wziąć pod uwagę w szczególności:

1) długość terminu przedawnienia;

2) długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia;

3) charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego konsumenta na opóźnienie uprawnionego wierzyciela w dochodzeniu roszczenia.

Czy przedsiębiorca będzie mógł nadal dochodzić przedawnionych roszczeń przed sądem?

Tak, będzie mógł. Wskazany wyżej zakaz dochodzenia przedawnionych roszczeń nie jest bezwzględny. Tak jak wskazaliśmy, w naprawdę wyjątkowych sytuacjach sąd będzie mógł zasądzić roszczenie, np. obowiązek zapłaty.

Jakie są terminy przedawnienia po zmianach?

Poniżej znajduje się przykładowa lista terminów:

6 lat – dla roszczeń stwierdzonych orzeczeniem sądu powszechnego lub polubownego;

3 lata – roszczenia okresowe, np. opłata za comiesięczne korzystanie z siłowni;

3 lata – roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

3 lata – roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (termin ten liczy się od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, a maksymalny termin nie może przekroczyć dziesięciu lat);

3 lata – roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny;

3 lata – roszczenia z umowy ubezpieczenia;

2 lata – roszczenia wynikające z umowy o dzieło (termin jest liczony od dnia oddania dzieła lub dnia, w którym dzieło miało być oddane zgodnie z treścią umowy);

2 lata – roszczenia z umowy zlecenia (roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom oraz roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone).

1 rok – roszczenia z tytułu umowy przewozu, np. za jazdę bez ważnego biletu.

1 rok – roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad z tytułu rękojmi, ale nie krócej niż 2-letni okres odpowiedzialności z tytułu rękojmi (nieruchomości: 5 lat);

12 miesięcy – roszczenia dochodzone na podstawie ustawy Prawo pocztowe, np. z tytułu zaginionej przesyłki pocztowej.

6 miesięcy – roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu lub podobnego zakładu.

Powyższe wyliczenie ma charakter przykładowy. Dla poprawnego obliczenia niektórych terminów należy zapoznać się ze szczegółowymi przepisami, np. dotyczącymi początku biegu terminu. Niektóre roszczenia majątkowe nie ulegają przedawnieniu, np. roszczenie właściciela o wydanie nieruchomości.

 

<< Aktualności

infotekafundacjafk
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce internetowej. zamknijzamknij