Zjeść, czy nie zjeść - oto jest pytanie.

Czy można zjeść przeterminowaną żywność ? Co oznacza termin przydatności do spożycia, a co data minimalnej trwałości ? Co jeżeli wyrzuciliśmy opakowanie od produktu lub data jest niewidoczna i nie wiemy jaka jest data ważności ?

Najnowszy raport Banków Żywności opublikowany w 2020 r informuje nas o tym, że prawie połowa Polaków (48,9%) nigdy nie spożywa produktów spożywczych po upływie ich daty ważności i niestety tylko 31,3% Polaków przyznaje, że regularnie układa produkty w szafce/lodówce zgodnie z datami ważności, tj. najbliżej znajdują się te produkty, które mają najkrótszą datę (zasada FIFO: first in, first out, czyli „pierwsze weszło, pierwsze wyszło”). *

By świadomie gospodarować kupionymi produktami warto zrozumieć co producent ma nam do przekazania umieszczając na wieczku, etykiecie sformułowanie „należy spożyć do” lub „najlepiej spożyć przed końcem”

„Należy spożyć do” inaczej nazywany terminem przydatności do spożycia. Określa, jak sama nazwa wskazuje datę przydatności, czyli do kiedy dany produkt możemy spożyć. Producent gwarantuje nam, że w tym okresie produkt zachowa najwyższe cechy smakowo-zapachowe i spożycie takiej żywności nie wywoła negatywnych skutków zdrowotnych, jeżeli żywność będzie właściwie przechowywana zgodnie z zaleceniami producenta, np. jogurt nie spędzi całego słonecznego dnia w torbie. Produkty, które posiadają taką informację mają krótką trwałość np. mięso, ryby, jaja, jogurty czy twarogi.

Warto czytać etykiety i przestrzegać zaleceń producenta co do sposobu, temperatury i czasu przechowywanej żywności np. „po otwarciu przechowywać w lodówce nie dłużej niż 48 godzin.”, ponieważ to pozwoli nam na właściwe, świadome i bezpieczne przechowywanie żywności.

„Najlepiej spożyć przed” lub „najlepiej spożyć przed końcem” określany również jako data minimalnej trwałości, informuje nas o tym do kiedy produkt zachowa swoje najwyższe wartości deklarowane przez producenta. Jeżeli produkt będzie odpowiednio przechowywany, zgodnie z zaleceniami na opakowaniu, spożycie produktu po dacie minimalnej trwałości nie będzie zagrożeniem dla naszego zdrowia. Do produktów posiadających oznaczenie „najlepiej spożyć przed” zaliczamy żywność trwałą czyli np. makaron, kasza, ryż, mrożonki czy konserwy.

Każdy producent żywności ma obowiązek umieszczenia informacji dla konsumenta o trwałości danego produktu spożywczego, sposobie jego przechowywania i przygotowywania do bezpiecznego spożycia. Obowiązek ten wynika z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r.

Odpowiadając na pytania :

- czy można zjeść produkt po upływie daty ważności ? Tak, jeżeli była to data minimalnej trwałości i produkt był właściwie przechowywany np. w suchym i chłodnym miejscu, bez promieni słonecznych i działania wysokiej temperatury, oraz co najważniejsze w szczelnym opakowaniu gdzie nie dostanie się powietrze ani insekty.

- Co jeżeli wyrzuciliśmy opakowanie od produktu lub data jest niewidoczna i nie wiemy jaka jest data ważności ?

Jest kilka sposobów by sprawdzić czy możemy zjeść dany produkt czy lepiej nie. Oczywiście ocena naszymi zmysłami jest bardzo ważna, wzrokowo, zapachowo i smakowo możemy dowiedzieć się czy produkt zachował swoje cechy. Jeżeli na produkcie zauważymy nalot pleśni, (a nie jest to specjalnie wytworzony szczep dla najdroższego sera pleśniowego na świecie ?) nie należy usuwać górnej widocznej pleśni, tylko wyrzuć cały produkt np. miękkie owoce i warzywa, które posiadają dużo wody, sery miękkie (twarożki i sery śmietankowe i pleśniowe), chleb, dżemy, wędliny, ponieważ pleśń może rozwijać się pod ich powierzchnią.

Łatwo możemy sprawdzić datę ważności jajek, jeżeli jajko tonie w wodzie możemy je zjeść, te które unoszą się na powierzchni są zepsute. Po wybiciu na talerz zepsutego jajka, możemy poczuć charakterystyczny zapach siarki. Ryba która ma zamglone oczy, ciemne, brunatne skrzela, a mięso ryby po naciśnięciu nie wraca do swojego pierwotnego kształtu świadczy o tym że jest nieświeża.

*Dane pochodzą z raportu Banków Żywności
https://bankizywnosci.pl/wp-content/uploads/2020/10/Raport_NieMarnujJedzenia_2020.pdf