Przed zawarciem umowy o kredyt, warto poznać swoje prawa. Ustawa o kredycie konsumenckim nakłada na pożyczkodawcę szereg obowiązków, które mają zapewnić konsumentowi odpowiedni poziom wiedzy. Ponadto większość oferowanych przez firmy pożyczkowe umów pożyczek również należy do umów o kredyt konsumencki. Przedsiębiorca udzielający nam pożyczki ma obowiązek przed zawarciem umowy:
- przekazać konsumentowi formularz informacyjny; w dokumencie tym powinny znaleźć się wszelkie istotne informacje, m.in. o całkowitym koszcie kredytu, wysokości oprocentowania, wymaganych zabezpieczeniach czy obowiązkowym ubezpieczeniu;
- udostępnić konsumentowi bezpłatnie na jego wniosek projekt umowy;
- na żądanie konsumenta dostarczyć mu bezpłatny harmonogram spłaty;
- poinformować konsumenta o jego uprawnieniach – prawie do odstąpienia od umowy i do wcześniejszej spłaty kredytu.
Ponadto ustawa przewiduje pewne szczególne uprawnienia dla konsumenta, o których dobrze wiedzieć:
- prawo do odstąpienia od umowy kredytowej – w terminie 14 dni od daty podpisania umowy można od niej odstąpić bez podawania przyczyny - w tym celu należy dostarczyć kredytodawcy pisemne oświadczenie o odstąpieniu od umowy – wystarczy wysłanie go przed upływem terminu - jeżeli środki zostały już wypłacone, trzeba niezwłocznie zwrócić je kredytodawcy wraz z odsetkami za okres od dnia wypłaty do dnia spłaty – należy zrobić to najpóźniej w terminie 30 dni od dnia złożenia oświadczenia;
- prawo do wcześniejszej spłaty zarówno części, jak i całości kredytu – jeśli dysponujemy odpowiednimi środkami przed terminem spłaty, możemy dokonać jej wcześniej; pożyczkodawca nie może uzależniać tej możliwości od wcześniejszego poinformowania go o naszym zamiarze; pożyczkodawca ma prawo do rekompensaty wcześniejszej spłaty kredytu – nie może ona jednak przekraczać 1% spłacanej przedterminowo kwoty;
- prawo do rozliczenia kosztów kredytu z tytułu wcześniejszej spłaty – w przypadku spłaty całego kredytu przed terminem, jego całkowity koszt ulega obniżeniu o koszty przypadające za okres, o który skrócono czas obowiązywania umowy; rozliczenie powinno nastąpić w ciągu 14 dni od dnia spłaty.
Decydując się na choćby niewielką pożyczkę, należy pamiętać, że najprawdopodobniej nie dostaniemy jej za darmo. Musimy być świadomi, ile taki kredyt będzie nas kosztował, czyli jaki będzie całkowity koszt kredytu. W zakres tego pojęcia wchodzą wszystkie koszty, jakie musimy ponieść w związku z zawarciem umowy: odsetki, prowizje, ubezpieczenie.
Warto również zwrócić uwagę na rzeczywistą roczną stopę oprocentowania (RRSO). Termin ten oznacza całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. Jest to najbardziej wymierny wskaźnik informujący o tym, ile w rzeczywistości będzie kosztował kredyt.
Ponadto sprawdźmy, czy pozakodeksowe koszty kredytu mieszczą się w limitach ustawowych.
Wzbogaceni w taką wiedzę możemy zawrzeć umowę – nie wolno jednak zapomnieć o jednym: należy zawsze dokładnie przeczytać jej wzorzec. Jeżeli coś pozostaje dla nas niejasne, obowiązkiem kredytodawcy jest udzielenie wyczerpujących wyjaśnień. Trzeba pamiętać, że nasz podpis ma moc wiążącą.
Podstawa prawna:
Ustawa z 12.05.2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2016.1528)
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2016.380)