Konsument na rynku gazu w Polsce

Raport Federacji Konsumentów

Podstawowe potrzeby konsumentów, zaspokajane przez gospodarstwa domowe w pierwszej kolejności, to między innymi czynsz, energia elektryczna, gaz i woda. Od tych pozycji zaczynamy planowanie domowego budżetu, w którym na nośniki energii wydajemy średnio ok. 15% swojego budżetu. 

Po kilku badaniach dotyczących energii elektrycznej Federacja Konsumentów podejmuje tym razem tematykę gazu ziemnego – rynku pokrewnego, choć funkcjonującego nieco inaczej ze względu na swoją strukturę, przesłanki ustawowe i regulacyjne oraz praktyki sprzedawców.

Przygotowaliśmy raport Konsument na rynku gazu – stan obecny, perspektywy na przyszłość, który od dziś będzie dostępny na naszej stronie. Obejmuje trzy podstawowe części.

W pierwszej pokusiliśmy się o krótką charakterystykę rynku: uwarunkowań prawnych, liberalizacji, możliwości zmiany sprzedawcy, pozycji konsumenta oraz jego uprawnieniach. Przedstawiamy również wykształcone przez rynek modele umów oraz ich zawierania.

Część druga obejmuje analizę wzorców umownych stosowanych przez spółki gazowe w relacjach z konsumentami. Na potrzeby badania sprawdziliśmy pod tym kątem 13 spółek sprzedażowych. Kryteria badania to zgodność treści wzorców z prawem, spełnianie wymagań ustawowych i regulacyjnych, występowanie klauzul niedozwolonych oraz praktyki niekorzystne dla konsumentów, w tym problem wygórowanych kar umownych, a także ochrona danych osobowych.

Część trzecią stanowi raport z badań ankietowych, przeprowadzonych we współpracy z ARC Rynek i opinia. Zapytaliśmy konsumentów, co wiedzą o swojej konsumpcji gazu, umowie, która łączy ich ze sprzedawcą, a także możliwości zmiany sprzedawcy i oczekiwaniach, szansach i ryzykach związanych z tym procesem.

Syntetyczne podsumowanie wyników tych trzech części wygląda następująco:

• Konsumenci nie wykorzystują możliwości, jakie daje uwolniony rynek paliwa gazowego
• Obowiązujące przepisy nie chronią w sposób zadowalający konsumentów, co zniechęca ich do aktywności na rynku.
• Zdiagnozowane nieprawidłowości w relacjach sprzedawca – konsument wykazują duże podobieństwo z pokrewnymi branżami, co sugeruje konieczność horyzontalnej regulacji.
• W zakresie ściśle regulowanym przepisami prawa umowy trzymają oczekiwany standard. Niestety tam, gdzie pojawia się swoboda kontraktowa, dochodzi do licznych naruszeń praw konsumentów.
• Większość zbadanych wzorców jest nieczytelna, pisana małą czcionką.
• Część badanych umów w sposób przejrzysty prezentuje istotne dla konsumenta elementy, co powinno stanowić wzór dla pozostałych sprzedawców.
• Kary umowne stosowane są w znaczącej większości przebadanych wzorców. Są one wygórowane, dowolne, nieoparte o rzetelne kryteria i w ocenie FK większość z nich stanowi nieuczciwe postanowienia umowne.
• Klauzule niedozwolone dotyczą najczęściej uprawnień konsumenta po zawarciu umowy.
• Konsumenci nie są świadomi wielkości ich własnej konsumpcji, kosztów, a nawet tego, z kim mają zawartą umowę.
• Co trzeci badany konsument spotkał się z ofertą zmiany sprzedawcy gazu. Jednak tylko 6% zdecydowało się na zmianę.
• Dwie trzecie respondentów słyszało o niepokojących zjawiskach rynkowych, jakie mogą towarzyszyć procesowi zmiany sprzedawcy.
• Co piąty respondent nie wie, gdzie może szukać pomocy w razie zetknięcia się z problemami ze sprzedawcą gazu.

To oczywiście w ogromnym skrócie. W raporcie opisaliśmy wiele zjawisk, przedstawiliśmy przykłady, przeanalizowaliśmy zarówno uwarunkowania prawne, jak i praktykę rynkową, zbadaliśmy również polskiego konsumenta i wiemy już dużo więcej. Zachęcamy do zapoznania się z całością opracowania, jest to nasz pierwszy raport dotyczący rynku gazu, ale jak widać, należy dalej wnikliwie przyglądać się temu rynkowi.

	Raport Federacji Konsumentów- Konsument na rynku gazu w Polsce

	Prezentacja ze spotkania

	Informacja prasowa

	Informacja o spotkaniu - konsument na rynku gazu

Wyniki badań posłużą Federacji Konsumentów do prowadzenia działań edukacyjnych, ale również do prowadzenia dialogu z ustawodawcą, regulatorem oraz spółkami gazowymi.

Kontakt: Longina Lewandowska-Borówka
Rzecznik Prasowy Federacji Konsumentów
tel. (22) 827-51-05
rzecznik@federacja-konsumentow.org.pl