Co właściwie oznacza pojęcie wzorca umownego?

Idziemy do banku bądź dewelopera, dostajemy gotową umowę liczącą kilkadziesiąt stron z załącznikami liczącymi kolejne co najmniej kilkanaście stron. Gdy wysyłamy polecony wiąże nas regulamin świadczenia usług przez pocztę. Jedziemy autobusem i nasze prawa oraz obowiązki wynikają z regulaminu przewoźnika, choć niczego nie podpisywaliśmy, kupując bilet i wsiadając do autobusu godzimy się na takie usługi, które ustalił przedsiębiorca – i my i on mamy określone przez niego prawa, ale również obowiązki, np. zapłacenia mu określonej sumy za przejazd.  Właśnie takie umowy, regulaminy, tabele opłat stanowią wzorce umowneZatem wzorce umowne to bardzo ogólne pojęcie odnoszące się do różnego typu dokumentów.  Obejmuje ono wszelkiego rodzaju wzory umów, regulaminy, ogólne warunki umów, taryfy opłat, które są jednostronnie przygotowane przez przedsiębiorcę dla konsumentów. Podstawową cechą wzorca jest możliwość posłużenia się nim wielokrotnie przy zawieraniu takich samych umów z wieloma konsumentami. Nie ma on żadnych oznaczeń odnoszących się do konkretnego indywidualnego konsumenta. Są tak powszechne, że większość umów zawieranych przez konsumentów ma charakter wzorców umownych. Ich rola w obrocie konsumenckim jest ogromna. Nieustająco zwiększa się oferta świadczonych usług, rośnie również liczba ich odbiorców.

Nie każdy z nas zdaje sobie sprawę, że codziennie stykamy się z różnymi umowami. Należy pamiętać, że umowy nie są zawierane wyłącznie w formie pisemnej. Możemy zatem zawrzeć umowę, nie podpisując żadnego dokumentu. Takim przykładem jest właśnie umowa o przewóz, gdzie samo skorzystanie z transportu oznacza akceptację regulaminu przewoźnika. Przedsiębiorca ustala np. regulamin świadczenia przez siebie konkretnych usług, a konsument z nich korzysta i ma takie prawa oraz obowiązki, jakie wynikają z tego regulaminu.  W ten właśnie sposób zawieramy umowy. Każdy z nas zawiera zatem wiele umów właśnie z użyciem wzorców. Często nawet nie zdajemy sobie sprawy, jaki stosunek łączy nas z przedsiębiorcą oferującym dane usługi.

Zawierając umowę, przykładowo kredytu, prowadzenia rachunku oszczędnościowego, telekomunikacyjną, dostarczania energii i inne powszechne umowy otrzymujemy gotowy obszerny formularz. Wolne miejsca czekają tylko na wpisanie naszych danych, sumy kredytu czy wysokości abonamentu. Są to właśnie przykłady wzorców umownych. Konsumenci nie mają możliwości negocjowania warunków proponowanej umowy. Możemy ją tylko podpisać bądź odmówić podpisania. Należy odmówić podpisania wzorca, gdy przedsiębiorca narzuca nam niekorzystne postanowienia.

Przepisy precyzują, że wzorzec umowy musi być sformułowany w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Oznacza to, że nie może budzić wątpliwości i trzeba posługiwać się w nim pojęciami zrozumiałymi dla przeciętnego konsumenta. No cóż, często tak nie jest.

Przykładowo nie spełnia tych wymogów postanowienie:  „Bank zastrzega sobie prawo zmiany oprocentowania kredytu”. Z takiego zapisu nie wynika, czy i kiedy nastąpi zmiana wysokości oprocentowania. Ponadto nie jest określone, w jakim kierunku takie zmiany miałyby pójść. Zapis taki, umożliwiający przedsiębiorcy wprowadzanie jakiś bliżej nieokreślonych zmian, które są najprawdopodobniej jedynie dla niego korzystne, jest niezgodny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta.

Dobra rada, przed podpisaniem umowy należy ją dokładnie przeczytać. Jeżeli mamy wątpliwości, co oznacza dane postanowienie w umowie, skonsultujmy ją z osobą, która jest w stanie nam doradzić  i dopiero później możemy taką umowę podpisać. Lub nie. 

Projekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.

<< Umowa

infotekafundacjafk
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce internetowej. zamknijzamknij